UCHWAŁA Nr V/28/2015

Rady Gminy Gietrzwałd

z dnia 17 marca 2015 roku.



w sprawie przyjęcia gminnego programu wspierania rodziny na lata
2015 – 2017.



Na podstawie art. 176 pkt 1 i art. 179 ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t. j. Dz. U. z 2013 r., poz. 135 z późniejszymi zmianami) Rada Gminy Gietrzwałd uchwala, co następuje:



§ 1. Uchwala się Gminny program wspierania rodziny na lata 2015 - 2017, który stanowi załącznik do niniejszej uchwały.

§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Gietrzwałd.

§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

 

Załącznik

do uchwały Rady Gminy Gietrzwałd

Nr V/28/2015 z dnia 17.03.2015r.


Gminny program wspierania rodziny

na lata 2015-2017


  1. WPROWADZENIE



Rodzina jest podstawowym środowiskiem funkcjonowania i rozwoju dziecka, które winno zapewnić mu bezpieczeństwo fizyczne i emocjonalne. Oddziałuje w sposób świadomy
i nieświadomy na dziecko, przekazując mu system wartości, tradycje, kształtując jego aktywność i postępowanie na całe życie.

Jest też najbardziej stabilnym punktem odniesienia w doświadczeniu dziecka. Dlatego jeżeli w funkcjonowaniu rodziny pojawiają się dysfunkcje, instytucje i służby zobligowane do wspierania rodziny zobowiązane są do podjęcia na jej rzecz określonych działań.

Choroba alkoholowa, przemoc w rodzinie, niewydolność w pełnieniu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, to główne problemy dezorganizujące życie rodziny. Dysfunkcjom tym często towarzyszy problem ubóstwa, długotrwałego bezrobocia, czy zagrożenie bezdomnością. Rodziny takie wymagają stałego wsparcia i monitorowania przez przedstawicieli różnych grup zawodowych: pracowników socjalnych, asystentów rodziny, pedagogów, policji oraz opiekunów świetlic środowiskowych, itp..

Praca z rodziną winna być połączona z jej własną aktywnością. Organizując różnorodne formy pomocy na rzecz rodziny wieloproblemowej, należy konsekwentnie realizować zasadę podstawowej roli opiekuńczej i wychowawczej rodziny w rozwoju dziecka. Należy ją wspierać i wspomagać tak, aby przywrócić jej prawidłowe funkcjonowanie. Stąd podstawowym założeniem Programu jest wsparcie rodziny naturalnej oraz eliminowanie takich sytuacji, kiedy dziecko musi opuścić własną rodzinę.

Umieszczenie dziecka w systemie pieczy zastępczej nie oznacza rozwiązania problemu rodziny. Z uwagi na więzi emocjonalne dziecka z rodziną i środowiskiem konieczne jest motywowanie rodziców do zmiany oraz praca prowadząca do stworzenia prawidłowych warunków rozwoju dziecka w rodzinie naturalnej i jego powrót do domu.

Dlatego polityka państwa oraz wszelkie działania instytucji samorządowych i organizacji pozarządowych powinny być nakierowane na pomoc udzielaną rodzinie i w rodzinie.

Działania władz państwowych i samorządowych w takich sytuacjach określa ustawa
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, która nakłada na gminy obowiązek opracowania i realizacji 3-letnich gminnych programów wspierania rodziny.

Przedkładany Program Wspierania Rodziny na lata 2015-2017 stanowi realizację dyspozycji ustawowej i jest spójny ze Strategią Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Gietrzwałd na lata 2011-2020.






  1. DIAGNOZA SYTUACJI DEMOGRAFICZNEJ I

SPOŁECZNEJ W GMINIE GIETRZWAŁD.



Z danych Urzędu Statystycznego w Olsztynie wynika, że na dzień 31 grudnia 2014 r. Gmina Gietrzwałd liczyła 6.203 mieszkańców, wśród których nieznaczną większość stanowiły kobiety tj. 50,43%.

Dzieci i młodzież poniżej 18 roku życia stanowiły 21,78% ogółu mieszkańców Gminy Gietrzwałd (tabela 1).


Tabela 1. Stan ludności Gminy Gietrzwałd w roku 2014r.


Ogółem


kobiety

mężczyźni

wiek przedprodukcyjny

Wiek produkcyjny

wiek poprodukcyjny

6203

3128

3075

1351

4086

766

Źródło: dane Urzędu Gminy w Gietrzwałdzie

Pomimo otwarcia rynków pracy przez wiele państw członkowskich Unii Europejskiej i związanej z tym migracji zarobkowej ważną kwestią społeczną naszej gminy, jak również całego powiatu olsztyńskiego nadal pozostaje bezrobocie. Na dzień 30 listopada 2014 r. w Urzędzie Pracy Powiatu Olsztyńskiego zarejestrowanych było 343 osoby bezrobotne z gminy Gietrzwałd, w tym 187 kobiet. Prawo do zasiłku z tego tytułu posiadały jedynie 72 osoby. W porównaniu do ubiegłego roku liczba bezrobotnych z terenu naszej gminy zmalała. Na dzień 30.11.2013 roku w Urzędzie Pracy Powiatu Olsztyńskiego zarejestrowanych było 391 osób, w tym 212 kobiet.


Z danych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gietrzwałdzie wynika, że w okresie od stycznia do grudnia 2014 r. udzielono wsparcia:

249 rodzinom (rzeczywista liczba rodzin) – na podstawie ustawy o pomocy społecznej,

330 rodzinom – na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych,

42 rodzinom – na podstawie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów,


Tabela 2. Najczęstsze powody przyznawania pomocy społecznej w 2014 roku



Powód przyznania pomocy


Liczba rodzin



Liczba osób w rodzinach

Stosunek kol. 2 do ogólnej liczby osób korzystających

(w %)

1

2

3

4

Ubóstwo

128

338

51,41

Bezdomność

11

11

4,42

Potrzeba ochrony macierzyństwa

45

227

18,07

w tym: wielodzietność

34

187

13,65

Bezrobocie

108

332

43,37

Niepełnosprawność

82

158

32,93

Długotrwała lub ciężka choroba

64

117

25,7

Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego ogółem w tym:



129



423



51,81

rodziny niepełne

38

123

15,26

rodziny wielodzietne

29

165

11,65

Alkoholizm

5

16

2,01

Przemoc w rodzinie

2

10

0,8

Trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego


6


8


2,41

Żródło: dane GOPS w Gietrzwałdzie

Powyższa tabela pokazuje przyczyny i nasilenie trudnych sytuacji życiowych rodzin, korzystających ze wsparcia pomocy społecznej. Jak wynika z powyższych danych największym problemem rodzin korzystających ze wsparcia pomocy społecznej jest ubóstwo, bezrobocie oraz bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego.


  1. UWARUNKOWANIA PRAWNE PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ W RAMACH PROGRAMU WSPIERANIA RODZIN


Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej jest najważniejszym aktem prawnym regulującym wszystkie aspekty życia członków naszego społeczeństwa. Jest to akt prawny najwyższej wagi, któremu powinny być podporządkowane ustawy i rozporządzenia dotyczące różnych sfer życia społecznego. Realizując „Gminny program wspierania rodziny w Gminie Gietrzwałd na lata 2015-2017” należy brać pod uwagę miedzy innymi:

  • Ustawę o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z 9 czerwca 2011 r. ( t. j. Dz. U. z 2013 r., poz. 135 z późn. zm.),

  • Ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 182
    z późn. zm.),

  • Ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.),

  • Ustawę z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 788 z późn. zm.),

  • Ustawę z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 33, poz. 178 z późn. zm.),

  • Ustawę z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 ( t.j. Dz. U. z 2013 poz. 1457 ).



IV. ANALIZA SWOT


MOCNE STRONY

SŁABE STRONY

  • Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Gietrzwałd na lata 2011-2020.

  • System Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodziną w Gminie Gietrzwałd na lata 2011-2020.

  • Aktywna współpraca instytucji działających na rzecz rodziny.

  • Doświadczenie, wiedza i kwalifikacje pracowników działających na rzecz rodziny.

  • Funkcjonowanie na terenie powiatu Specjalistycznego Ośrodka Wsparcia w Olsztynie i Ośrodka Interwencji Kryzysowej Caritas w Olsztynie.

  • Dobre rozeznanie środowiska lokalnego m.in. przez pracowników służb pomocy społecznej, pedagogów szkolnych.

  • Baza instytucji wspierających rodzinę (w szczególności: policja, sąd, GOPS, PCPR, organizacje pozarządowe).

  • Profesjonalna praca służb pomocy społecznej.

  • Oferty sportowe i baza lokalowa (szkolne sale sportowe, boiska ORLIK).

  • Funkcjonowanie placówek służby zdrowia na terenie gminy.

  • Szeroka oferta zajęć pozalekcyjnych oferowanych przez szkoły.

  • Funkcjonowanie na terenie gminy świetlic dla dzieci i młodzieży.

  • Funkcjonowanie placówek oświatowych na terenie gminy

  • Szeroka oferta działalności domów kultury na terenie gminy dla rodzin, dzieci i młodzieży.

  • Realizacja licznych programów osłonowych i profilaktycznych

  • Funkcjonowanie punktu konsultacyjnego z terapeutą uzależnień.

  • Funkcjonowanie Maryjnego Centrum Pomocy Rodzinie.

  • Zatrudnianie asystenta rodziny (pomoc rodzinom przeżywającym trudności w pełnieniu funkcji opiekuńczo-wychowawczych)

    • Wysoki poziom bezrobocia.

    • Wysoki wskaźnik ubóstwa.

    • Wysokie koszty utrzymania rodzin

    • Ograniczona liczba miejsc w przedszkolu.

    • Ograniczanie środków finansowych z budżetu państwa na zadania realizowane przez gminę.

    • System prawny (zbyt niskie kryterium dochodowe do otrzymania świadczeń socjalnych i świadczeń rodzinnych).

    • Wzrost liczby zadań zlecanych samorządom gminnym.

    • Brak wzorców osobowych w rodzinach dysfunkcyjnych.

    • Bierna postawa rodziców wobec problemów występujących w rodzinie.

    • Utrudniony dostęp do służby zdrowia.

    • Niska świadomość rodziców dotycząca kwestii edukacyjnych i wychowaw-czych.

    • Bezradność rodziców w sprawach opiekuńczo-wychowawczych.

    • Brak współdziałania rodziców w zakresie edukacji dzieci.

    • Brak ośrodków wsparcia rodzin na terenie gminy.

    • Utrudniony dostęp do poradnictwa specjalistycznego (m.in. prawnik, psycholog itp.).

    • Brak zainteresowania problematyką rodzin i dzieci przez media.


SZANSE

ZAGROŻENIA

Polityka państwa przyjazna rodzinom.

Rozwijający się rynek pracy w gminie i okolicy.

Zmiana mentalności społecznej w kwestii postrzegania rodzin dysfunkcyjnych.

Współpraca rodzin dysfunkcyjnych w rozwiązywaniu własnych problemów życiowych.

Pozyskiwanie środków zewnętrznych na aktywizację zawodową i społeczną osób w rodzinach zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Ustanawianie rodzin wspierających.

Podnoszenie kwalifikacji przez asystenta rodziny.

Rozwój wolontariatu.

Możliwość tworzenia Klubów Dziecięcych.

Edukacja rodziców.

Wzmocnienie współpracy pomiędzy instytucjami wspierającymi rodzinę.

Funkcjonowanie zespołu interdyscyplinarnego.

Większa aktywność organizacji pozarządowych.

Zwiększenie i zróżnicowanie bezpłatnych ofert kulturalnych.

Realizowanie programów profilaktycznych promujących zdrowy styl życia.

Sprawowanie opieki przez dziennego opiekuna lub nianię.

Zanik więzi, tradycji rodzinnych, „pęd życia”.

Wzrost kosztów utrzymania rodzin.

Rozszerzenie zjawisk patologicznych (przemoc, narkomania, alkoholizm, uzależnienia).

Zaniedbywanie obowiązków opiekuńczo-wychowawczych przez rodziców.

Rozszerzenie kręgów ubóstwa (m.in. wśród osób pracujących).

Uzależnienie rodzin od pomocy społecznej oraz zjawisko „dziedziczenia biedy”.

Demotywacyjny charakter przyznawania świadczeń społecznych.

Ograniczenie środków finansowych przeznaczonych na edukację, wychowanie i pomoc społeczną

Wymogi zachowywania standardów w sprawie zakładania żłobków, Klubów Dziecięcych.

ograniczone środki finansowe na zatrudnianie asystentów rodziny.

ograniczone środki finansowe na realizację zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej.

- Brak świadomości problemu i umiejętności szukania pomocy przez rodziny dysfunkcyjne.







  1. CELE GŁÓWNE I SZCZEGÓŁOWE


Cel główny programu:


Tworzenie warunków sprzyjających wspieraniu rodziny i jej prawidłowego funkcjonowania.


Cele szczegółowe:


  • Wzrost społecznej świadomości roli rodziny jako podstawowego środowiska funkcjonowania człowieka


  • Wspieranie rodziny w wychowywaniu dziecka oraz w pełnieniu funkcji opiekuńczej

i wychowawczej.


  • Integrowanie i doskonalenie lokalnego systemu wsparcia rodziny, w tym kompetencji kadr działających na rzecz dziecka i rodziny.
















  1. DZIAŁANIA PROGRAMU


Lp.

Działania

Okres realizacji

Realizator

Wskaźniki

Źródło finansowania

Cel szczegółowy 1: Wzrost społecznej świadomości roli rodziny jako podstawowego środowiska funkcjonowania człowieka

1.1

Inicjowanie opracowy-wania gminnych pro-gramów wspierania ro-dziny i realizacji polity-ki prorodzinnej

2015- 2017

Gmina, GOPS, GOK, placówki oświatowe, org. pozarządowe, sołectwa

Liczba programów

Środki własne realizatorów działania, dotacje, środki zewnętrzne

1.2

Wspieranie rozwoju inicjatyw prorodzin-nych w zakresie pomo-cy w prawidłowym fun-kcjonowaniu rodziny

2015- 2017

Gmina, GOPS, GOK, placówki oświatowe, org. pozarządowe, sołectwa

Liczba inicjatyw

Środki własne realizatorów działania, dotacje, środki zewnętrzne

1.3

Promowanie i organizo-wanie konkursów doty-czących rodziny

2015- 2017

Gmina, GOPS, GOK, placówki oświatowe, org. pozarządowe, sołectwa

Liczba konkursów

Środki własne realizatorów działania, dotacje, środki zewnętrzne

Cel szczegółowy 2: Wspieranie rodziny w wychowywaniu dziecka oraz w pełnieniu funkcji opiekuńczej i wychowawczej.

2.1.

Pomoc rodzinom wspierającym (w razie stwierdzonych potrzeb).

2015- 2017

Gmina, GOPS

Liczba rodzin objęta pomocą

Środki własne realizatorów działania, dotacje, środki zewnętrzne

2.2

Wspieranie rodzin i dzieci przez asystenta rodziny lub pracowników socjalnych.

2015- 2017

Gmina, GOPS

Liczba wspieranych rodzin

Środki własne realizatorów działania, środki zewnętrzne

2.3

Propagowanie idei two-rzenia klubów dziecięcych m.in. przez osoby fizyczne.

2015- 2017

Gmina, GOPS, Lokalne media

Organizacje pozarządowe

GOK

Liczba przeprowadzo- nych akcji

Środki własne realizatorów działania

2.4

Wspieranie świetlic działających na rzecz dzieci i młodzieży.

2015- 2017

Gmina, GOPS, Placówki oświatowe, GOK, GRS

Liczba świetlic objęta wsparciem

Środki własne realizatorów działania, środki zewnętrzne

2.5

Realizowanie programów profilaktycznych z zakresu dysfunkcji rodzin

2015- 2017

Gmina, GOPS, PCPR, Placówki oświatowe, Poradnia Psych-Pedagog, Policja

Liczba zrealizowanych programów

Środki własne realizatorów działania, środki zewnętrzne

2.6

Organizowanie szkoleń, prelekcji, porad, warsztatów dla rodziców

2015- 2017

Gmina, GOPS, Placówki oświatowe, Poradnia Psych-Pedag., Zespół Kuratorskiej Służby

Liczba zrealizowanych szkoleń, warsztatów, porad

Środki własne realizatorów działania, środki zewnętrzne

2.7

Konsultacje i indywidualne poradnictwo zawodowe psychologiczne, pedagogiczne, prawne itp.

2015- 2017

Gmina, GOPS Poradnia Psych.-Pedag., PCPR, Placówki oświatowe, Powiatowy Urząd Pracy,

Organizacje pozarządowe

Liczba porad, konsultacji

Środki własne realizatorów działania, środki zewnętrzne

2.8

Prowadzenie monitoringu rodzin, w których istnieje zagrożenie umieszczenia dzieci w pieczy zastępczej.

2015- 2017

GOPS, Zespół Kuratorskiej Służby Sądowej, Policja, Placówki oświatowe, PCPR, służba zdrowia

Liczba monitorowa -nych rodzin

Środki własne realizatorów działania,

2.9

Organizowanie grup wsparcia

(w razie potrzeb).

2015- 2017

Gmina, GOPS,

Organizacje pozarządowe

Liczba zorganizowa- nych grup wsparcia

Środki własne realizatorów działania, środki zewnętrzne

2.10

Tworzenie/rozwój dziennych ośrodków wsparcia (w razie potrzeb).

2015- 2017

Gmina, GOPS, Organizacje pozarządowe

Liczba dziennych ośrodków wsparcia

Środki własne realizatorów działania, środki zewnętrzne

2.11

Finansowanie funkcjonowania rodzin wspierających

(w razie potrzeby).

2015- 2017

Gmina, GOPS

Liczba rodzin wspierających

Środki własne realizatorów działania, dotacje

2.12

Finansowanie kosztów szkoleń rodzin wspierających i asystenta rodziny (w razie potrzeb)

2015- 2017

Gmina, GOPS

Liczba szkoleń

Środki własne realizatorów działania, środki zewnętrzne

2.13

Współfinansowanie pobytu dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowaw-czej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej lub interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym

2015- 2017

Gmina, GOPS

Liczba umieszczonych dzieci

Środki własne realizatorów działania, dotacje

Cel szczegółowy 3: Integrowanie i doskonalenie lokalnego systemu wsparcia rodziny, w tym kompetencji kadr działających na rzecz dziecka i rodziny.


3.1

Organizowanie konferencji dot. problematyki rodzinnej.

2015- 2017

Poradnia Psych.-Pedag., Placówki oświatowe, GOPS, Gmina

Ilość konferencji

Środki własne realizatorów działania, środki zewnętrzne

3.2

Rozwój wolontariatu.

2015- 2017

Placówki oświatowe, GOPS, Gmina

GOK

Liczba wolontariuszy

Środki własne realizatorów działania, środki zewnętrzne

3.3

Promowanie rodzinnej integracji.

2015- 2017

Placówki oświatowe, GOPS, Gmina, Organizacje pozarządowe, GRS, GOK, Lokalne media

Ilość imprez, spotkań integracyjnych

Środki własne realizatorów działania, środki zewnętrzne

3.4

Kursy, szkolenia, warsztaty dla pracowników instytucji wspierających rodzinę.

2015- 2017

Gmina, GOPS, PCPR, Zespół Kuratorskiej Służby Sądowej, Placówki oświatowe , policja

Liczba szkoleń, kursów, warsztatów

Liczba uczestników

Środki własne realizatorów działania, środki zewnętrzne



  1. MONITORING I EWALUACJA


Prowadzenie ewaluacji i monitoringu realizacji programu służy sprawdzeniu czy zostały zrealizowane planowane działania oraz jaki jest wynik zrealizowanych przedsięwzięć. Ewaluacja ma na celu uzyskanie informacji czy osiągnięto zakładane rezultaty, czy pozwoliły i w jakim stopniu na realizację celów Programu.

Monitoring Programu będzie odbywać się na bieżąco przez cały czas. Raport z ewaluacji programu będzie sporządzany co roku.